Νέα – Ενημερώσεις
Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή (ΓΑΔ)
- 7 Απριλίου, 2021
- Posted by: admin
- Category: Αρθρογραφία
Γράφει η Μαρίνα Βελώνια
Όλοι οι άνθρωποι αντιμετωπίζουμε συναισθήματα άγχους σε κάποιες στιγμές της ζωής μας, όπως είναι η ανησυχία για ένα διαγώνισμα ή για μια επαγγελματική συνέντευξη. Η ανησυχία αυτή είναι λειτουργική και ορισμένες φορές απαραίτητη για να μας κινητοποιήσει ώστε να πετύχουμε τους στόχους μας. Είναι ο τρόπος που έχει ο οργανισμός μας, είτε για να μας προετοιμάσει, είτε για να παλέψει, είτε για να ξεφύγει από μια συνθήκη που αντιλαμβάνεται ως απειλή.
Τι συμβαίνει όμως όταν η ανησυχία μας διαχέεται και μας ταλαιπωρεί σε ένα μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς μας; Όταν δεν παρατηρείται ως αποτέλεσμα μιας συγκεκριμένης κατάστασης άλλα μιας συνεχούς ανησυχίας σε όλες τις περιστάσεις; Τότε ίσως να μιλάμε για την γενικευμένη αγχώδης διαταραχή. ΓΑΔ ορίζεται η ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από πολλές οργανικές αντιδράσεις καθώς και από την ύπαρξη μιας συνεχούς, γενικευμένης, επίμονης και απροσδιόριστης ανησυχίας, η οποία καλύπτει σχεδόν όλες τις δραστηριότητες του ανθρώπου. Έτσι, η φυσιολογική ανησυχία που έχουμε για κάποιο γεγονός μετατρέπεται σε παθολογική και ανεξέλεγκτη.
Βασικό χαρακτηριστικό των ανθρώπων που πάσχουν από Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή, αποτελεί η υπερβολική ανησυχία για καθημερινά ζητήματα που συνοδεύεται από την ύπαρξη έντονης και διάχυτης αρνητικής διάθεσης, της οποίας όμως, τα ακριβή αίτια συχνά δεν μπορούν να εντοπιστούν, ενώ απασχολεί το άτομο σχεδόν όλη την ημέρα. Οι άνθρωποι που πάσχουν από τη συγκεκριμένη διαταραχή πολλές φορές δυσκολεύονται να θυμηθούν την τελευταία φορά που η ανησυχία τους υποχώρησε, καθώς όταν μια ανήσυχη σκέψη ηρεμεί, μια άλλη εμφανίζεται για ένα διαφορετικό ζήτημα (Αυγουστάτος, 2008).
Η ανησυχία αυτή έχει την τάση να διαιωνίζει αυτές τις σκέψεις και από λειτουργική και μάλιστα βοηθητική, να εξελίσσεται σε δυσλειτουργική και ανεξέλεγκτη. Συνήθως οι συγκεκριμένες σκέψεις καταλήγουν να αφορούν καταστάσεις οι οποίες δεν επηρεάζονται από την ύπαρξη μιας πραγματικής απειλής (Beck & Clark, 2010). Η Γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία έχει αποδειχθεί ως καταλληλότερη για την αντιμετώπιση της ΓΑΔ. Ο Wells (1997, 1994) πρότεινε ένα μοντέλο όπου οι δυσπροσαρμοστικές πεποιθήσεις για την ανησυχία (θετικές και αρνητικές) οδηγούν σε μια δυσλειτουργική μεταγνωσιακή επεξεργασία η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε υπερβολική ανησυχία και ΓΑΔ.
Οι θετικές μεταγνωσιακές πεποιθήσεις που αφορούν την ανησυχία (π.χ. «Η ανησυχία με βοηθάει να αντιμετωπίζω τις δυσκολίες που προκύπτουν/ ή τους κινδύνους») δημιουργούνται νωρίς στη διαδικασία της ανήσυχης σκέψης ως στρατηγική αντιμετώπισης («αν ανησυχώ θα γράψω καλά στο διαγώνισμα», «αν δεν ανησυχώ, δεν θα αποδώσω») και έχει ως αποτέλεσμα την έναρξη, επιδείνωση και ενίσχυση της παθολογικής ανησυχίας, η οποία εν τέλει αυξάνει το άγχος και ενεργοποιεί τις αρνητικές πεποιθήσεις για την ανησυχία (π.χ. αφού ανησυχώ θα πάθω κάτι κακό, θα τρελαθώ) (Wells & King, 2006).
Η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και κατά τη διάρκεια της παιδικής ή εφηβικής ηλικίας. Η διάγνωση της διαταραχής απαιτεί την έντονη ανησυχία του παιδιού για γεγονότα, ή την υπερβολική εγρήγορσή του για το αν θα μπορέσει να τα καταφέρει σε διάφορες περιστάσεις, (Wittchen & Hoyer, 2001) όπως για παράδειγμα την επίδοσή του στο σχολείο, τις διαπροσωπικές του σχέσεις, την επίδοσή του σε κάποιο σπορ, ή ακόμα και το πώς θα διαχειριστεί την ασθένεια ενός σημαντικού προσώπου (Κάκουρος & Μανιαδάκη, 2006; Lieb, Becker & Altamura, 2005).
Η ΓΑΔ είναι πολύ συχνή κατά την παιδική ηλικία και συγκεκριμένα εκδηλώνεται για πρώτη φορά συνήθως στα 10-12 έτη (Last, Strauss et al., 1987). Ένα παιδί με γενικευμένο άγχος υπολογίζει πολύ κάθε του κίνηση, καθώς επίσης είναι πολύ πιθανό να αδικεί τις πραγματικές του δυνατότητες και να αποδίδει την επιτυχία του σε τυχαίους παράγοντες. Γι’ αυτό το λόγο, είναι συνήθως πολύ αυστηρός με τον εαυτό του. Ωστόσο, συχνά σωματοποιούν το άγχος τους με αποτέλεσμα να υποφέρουν από ζαλάδες, στομαχόπονους και ταχυκαρδίες (Κάκουρος & Μανιαδάκη, 2006). Επίσης, ο μαθητής με ΓΑΔ είναι πολύ πιθανό να είναι δειλός, εσωστρεφής και κοινωνικά περιθωριοποιημένος (Strauss, Lease et al., 1988, όπως παρατίθεται στους Κάκουρος & Μανιαδάκη, 2006).
Τέλος, καθώς η ΓΑΔ απασχολεί πολύ μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων όπου είτε πάσχουν οι ίδιοι, είτε κάποιος στο κοντινό τους περιβάλλον, θα πραγματοποιηθεί μια εισήγηση η οποία θα αφορά κυρίως επαγγελματίες ψυχικής υγείας και θα αναφερθούν τόσο τα διαγνωστικά κριτήρια της διαταραχής και η διαφοροδιάγνωση, όσο και το πως βλέπει τη διαταραχή η γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία με κατευθυντήριες γνωστικές και συμπεριφοριστικές τεχνικές προσαρμοσμένες στο μοντέλο και στη διαταραχή. Η εισήγηση θα λάβει χώρα στη δωρεάν μετεκπαιδευτική επιμόρφωση στις δεξιότητες και τεχνικές της Γνωσιακής συμπεριφοριστικής θεραπείας από τo Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Συμπεριφοριστικής Προσέγγισης (ΕΚ.Ι.ΣΥ.Π) σε συνεργασία με το Ψ.Ν.Α Δρομοκαϊτειο.
Βιβλιογραφία
- Αυγουστάτος, Γ. Ιωάννης, (2008).
- Μπίμπου-Νάκου, Ι. (2006). Το άγχος και η φοβία στα παιδιά. Στο Α. Καλαντζή-Αζίζι, & Μ. Ζαφειροπούλου (Επιμ.), Προσαρμογή στο σχολείο-
Beck, A.T., & Clark, D.M. (2010). Cognitive Therapy of Anxiety Disorders: Science & Practice. New York: The Guildord Press - Πρόληψη και αντιμετώπιση δυσκολιών (σελ.288-327). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
- Wells, A., (2004). A Cognitive Model of GAD: Metacognitions and Pathological Worry. In R.G. Heimberg, C.L. Turk, & D.S. Mennin (Eds.), Generalized Anxiety Disorder: Advances in Research and Practice. New York: Guilford Press
- Wells, A. (1997). Cognitive Therapy of Anxiety Disorders: A Practice Manual and Conceptual Guide. West Sussex: John Wiley & Sons
- Wittchen, H. & Hoyer, J. (2001). Generalized Anxiety Disorder: Nature and Course. J Clin Psychiatry. Retrieved April 12, 2013 from http://www.psychologie.tudresden.de/i2/klinische/mitarbeiter/publikationen/hoyer/Pdf/504.pdf
- Lieb, R., Becker, E. & Altamura, C. (2005). The epidemiology of generalized anxiety disorder in Europe. European Neuropsychopharmacology. Retrieved April 15, 2013 from http://www.psychologie.tudresden.de/i2/klinische/mitarbeiter/publikationen/jacobi-p/lieb-gad-europe2005.pdf
- Κάκουρος, Ε & Μανιαδάκη, Κ. (2006). Ψυχοπαθολογία παιδιών και εφήβωνΑναπτυξιακή προσέγγιση. Αθήνα: Τυπωθήτω