Νέα – Ενημερώσεις
Covid19 και η Αλεξίθυμη κατάσταση
- 7 Απριλίου, 2021
- Posted by: admin
- Category: Αρθρογραφία
Καθώς η πανδημία του κορωναϊού (COVID-19) σαρώνει όλο τον κόσμο, προκαλεί ευρεία ανησυχία, φόβο και άγχος, τα οποία είναι φυσικές και φυσιολογικές αντιδράσεις στη μεταβαλλόμενη και αβέβαιη κατάσταση στην οποία βρίσκονται όλοι. Το τεράστιο μέγεθος της απομόνωσης, ο πιθανός στιγματισμός, ο περιορισμός έκφρασης του λόγου με την εφαρμογή μάσκας για την προστασία και τον περιορισμό της διασποράς του ιού, καθώς και οι αλλαγές στην καθημερινή μας ζωή, όπως η απώλεια θέσεων εργασίας, η οικονομική δυσκολία και η σιωπηλή θλίψη λόγω του θανάτου των αγαπημένων προσώπων, έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν την ψυχική υγεία και την ευημερία πολλών. Η πανδημία του κορανοϊού είναι μια επιδημιολογική και ψυχολογική κρίση.
Παρατηρείται ότι το διάστημα της πανδημίας έχουν αυξηθεί οι επιθετικές συμπεριφορές, καθώς και οι καταστάσεις απόγνωσης όπου τα άτομα αποσύρονται στον εαυτό τους. Παράλληλα έχουν αυξηθεί οι αγχώδεις διαταραχές και η δευτερογενής αλεξίθυμη κατάσταση.
Ποια είναι η Αλεξίθυμη κατάσταση;
Η Αλεξιθυμία, που σημαίνει κυριολεκτικά «συναισθήματα χωρίς λέξεις», χρησιμοποιείται στη νοσολογική ονοματολογία για να περιγράψει (1) μια συγκεκριμένη διαταραχή της συναισθηματικής επεξεργασίας, όπως δυσκολίες στον εντοπισμό και τη λεκτική συγκίνηση, (2) δυσκολία διάκρισης μεταξύ συναισθημάτων και σωματικών αισθήσεων που συνοδεύουν συναισθηματική διέγερση και (3) εξωτερικά προσανατολισμένη σκέψη και εξασθενημένη συμβολική δραστηριότητα, (4) άτομα χωρίς φαντασία.
Ο όρος της Αλεξιθυμίας καθιερώθηκε από τον Έλληνα ψυχίατρο Πέτρο Σιφναίο (1973) για να περιγράψει την κατάσταση κάποιων ασθενών με ψυχιατρικά προβλήματα. Η Αλεξιθυμία (αρχαία ελληνική ἀ- + λέξις + θυμός + -ία) και προέρχεται από το αρχαίο ρήμα Αλεξω – (απομακρύνω, απωθώ αλλά και προστατεύομαι)-θυμία – απωθώ το συναίσθημα -(θυμός).
Η ψυχαναλυτική προσέγγιση της Αλεξιθυμίας θεωρεί ότι η βάση του προβλήματος είναι η διαταραγμένη πρώιμη σχέση μητέρας- βρέφους, η οποία οδηγεί το παιδί σε ανικανότητα να σχηματίσει αναπαραστάσεις των παρορμήσεων του.
Η Αλεξιθυμία έχει δύο βασικά χαρακτηριστικά: τη πρωτογενή που αναφέρεται στην εκ γενετή νευρολογική παθολογία και τη δευτερογενή που δημιουργείται από έντονο και συνεχόμενο συναισθηματικό στρες, το οποίο έχει διακλαδώσεις και διακυμάνσεις σε όλη την διάρκεια της ζωής μας. Η έλλειψη αίσθησης του χιούμορ είναι μια άλλη σημαντική πτυχή της Αλεξιθυμίας. Η Mc Dougal (McDougal, 1982) έκανε λόγο για «ψυχοσωματική δομή προσωπικότητας», στην οποία η ενστικτώδης δυσλειτουργία δεν γίνεται αντικείμενο ψυχικής διεργασίας, αλλά επιδρά άμεσα στη σωματική λειτουργία.
Βιβλιογραφία
• Sifneos, P.E. (1973). The prevalence of “alexithymic” characteristics in psychosomatic patients. Psychother Psychosom, 22, 255–62.
• McDougal, J. (1982). Alexithymia: a psychoanalytic viewpoint. Psychother.
Κυριακή Μερτζάνη
Ψυχοθεραπεύτρια PgD Σύμβουλος ψυχικής υγείας.